Begroting 2025
Castricum, 7 november 2024
Voorzitter, geachte collega’s,
Vandaag spreken we over de begroting voor 2025, en deze discussie raakt de kern van wat we als gemeente voor onze inwoners willen betekenen. Vanuit de VrijeLijst hebben wij een duidelijke visie: brede welvaart en breed welzijn voor alle inwoners van Castricum, waarbij we niet alleen kijken naar economische groei maar vooral naar de kwaliteit van leven. De begroting moet de basis versterken, moet investeren in wat echt nodig is en moet verstandig omgaan met elke euro die we binnenkrijgen van de belastingbetaler.
Voorzitter, waar ligt de pijn de komende jaren? We zitten met structurele tekorten en juist nu is het belangrijk dat we keuzes maken op basis van wat écht telt. De VrijeLijst maakt zich zorgen over de tekorten die op ons afkomen. We gaven het al tijdens de kadernota bespreking aan: Het is tijd dat we prioriteit geven aan de must-haves, niet aan de nice-to-haves. Wij vragen het college dan ook dringend om te stoppen met zinloze onderzoeken voor onderwerpen waar we voorlopig toch geen geld voor hebben. En laat ons vooral ook een aantal nice-to-have projecten herzien nu het nog kan.
Terwijl we elke euro goed moeten besteden, zien wij plannen die eerder de illusie van groei nastreven dan daadwerkelijke verbetering van onze gemeente en leefomgeving. Castricum is geen toeristengemeente; wij zijn een forenzengemeente, een woonplaats voor gezinnen en mensen die elke dag naar hun werk reizen om hier ’s avonds in alle rust weer thuis te komen. Wat Castricum nodig heeft, is niet het bouwen van toeristische attracties, maar het versterken van de voorzieningen voor haar inwoners.
Laten we beginnen met de prioriteiten. Wat De VrijeLijst betreft staan onze kinderen centraal in het welzijn en de toekomst van onze gemeente. En toch zien we de plannen voor goede huisvesting van basisscholen al jaren in de wacht staan. We maken ons zorgen over het feit dat er miljoenen worden uitgetrokken voor projecten als het strandplateau en een dure renovatie van het kerkplein in de Dorpsstraat. Laten we ons afvragen: wat willen onze inwoners echt? Is het een nieuw strandplateau, of willen ze dat hun kinderen dichtbij naar school kunnen en toegang hebben tot goed onderwijs?
Hetzelfde geldt voor het zwembad. Het is belangrijk dat onze kinderen kunnen leren zwemmen, maar we moeten ervoor waken dat dit niet ten koste gaat van andere essentiële zaken. Als we op deze voet doorgaan met plannen voor een nieuw megalomaan zwembad, blijft er straks geen geld over om kinderen lessen te laten volgen in gezonde schoolgebouwen. Dan kunnen we ze wel leren zwemmen, maar niet lezen. Alleen al voor de kosten van inhuur en het maken van de plannen voor de zwembadplannen kunnen we een basisschool bouwen. In tijdens van schaarste bijzonder onverstandig. Er ligt al een kant en klaar plan voor het zwembad – wat weerhoudt de wethouder dit nu eindelijk eens uit te voeren?
Wij vragen het college met klem om een eind te maken aan het blijven doen van kostbare onderzoeken voor projecten die we de komende jaren simpelweg niet kunnen betalen. Dit soort onderzoeken belasten onze begroting onnodig en leiden vaak tot niets concreets. Laten we ons geld daar besteden waar we werkelijk verschil kunnen maken. Een gezonde gemeente begint bij een gezonde, duurzame basis, niet bij dure adviezen die eindigen in de bureaula.
Voorzitter, we zijn bovendien bezorgd over de verhoudingen van dit college met de BUCH-werkorganisatie, de regio, het COA en het Rijk. De werkorganisatie valt langzaam uit elkaar en we moeten toewerken naar een of meer fusiegemeenten. Terwijl er door de houding van het bestuur een groeiende afstand is ontstaan. Er wordt wantrouwend gekeken richting Castricum. Dit is funest voor de samenwerking en daarmee voor de inwoners. Besturen is vooruitzien, keuzes maken en verbindingen leggen. Het is niet jezelf afgrenzen en verantwoordelijkheid afschuiven. Laten we eerlijk zijn: met de huisvesting van en de omgang met statushouders en vluchtelingen zijn we door een ondergrens gezakt. Een dieptepunt in de gemeentelijke politiek.
Het college vormt nu een minderheid. Naast het zoeken van een nieuwe partner ook een mooi reflectiemoment. Wat is de ‘resterende’ visie op de toekomst volgens de coalitie?. Hoe ziet het beleid van de komende jaren eruit, waarin de financiële middelen beperkter zullen zijn dan ooit? Houdt de ‘rest’ coalitie vast aan de nice-to-have plannen of is het bereid keuzes te maken in het belang van alle inwoners in plaats van individuele verkiezing ideeën?
Voorzitter, Castricum verdient bestuurders die de verantwoordelijkheid nemen voor het waarborgen van brede welvaart en welzijn. Vanuit de VrijeLijst blijven we ons inzetten voor een nuchter en duurzaam beleid. Laten we het vertrouwen herstellen en samen bouwen aan een solide toekomst voor onze inwoners.
Tot slot, wat willen wij als VrijeLijst bereiken met deze bijdrage? Wij willen dat Castricum een gemeente blijft waar iedereen met plezier kan wonen en werken. Wij kiezen voor breed welzijn en voor de echte prioriteiten van onze inwoners. Daar past een begroting bij die eerlijk is, die investeert in onderwijs, in basisvoorzieningen en in een gemeente waar onze kinderen gezond en veilig kunnen opgroeien.
Voorzitter, laten we samen bouwen aan een Castricum dat vooruitgaat op basis van wat nodig is, niet op basis van wat mooi lijkt.
Dank u wel.