Bijdrage algemene beschouwingen kadernota 2025, DE VrijeLijst
Waar staan wij nu eigenlijk? De brede afwegingen, de prioriteringen? De ‘kaders’ voor de komende vier jaar. Heeft u de afwegingen kunnen vinden?
Wij niet.
De VrijeLijst leest niets over afwegingen richting toekomst. We lezen alleen dat we moeten bezuinigen, grip moeten krijgen op gemeenschappelijke regelingen en de inkomsten moeten verhogen. Hoe we dat doen – dat weet het college ook (nog) niet. Terwijl juist hier en nu het moment is om belangrijke beslissingen in financieel samenhang te beschouwen – en te wegen. Want, ook al is er straks een tekort, dan hebben we nog steeds belangrijke opgaven en ook nog heel veel geld om wél te besteden. Sterker nog – nu is het moment om te kijken naar wat “nice to have” is en wat absoluut “need te have” moet zijn.
Kunnen we dat met deze Kadernota? Kan de raad hiermee een keuze maken richting toekomst als het gaat om “Need to have” en “Nice to have”?
Onderwijs
Kijkend naar het onderwijs: “De uitvoering van het IHP vergt tot 2027 een omvangrijke investering. En dan zijn we er nog niet. Ook de jaren daarna zullen forse investeringen nodig zijn.” Dit staat letterlijk in het IHP raadsvoorstel. Benodigde investeringen in de gemeentelijke basisscholen conform IHP tot 2028 zijn 28 miljoen euro (€ 27.650.000) en de jaren daarop nog eens 30 miljoen! Maar alleen de Cunera is opgenomen in de kadernota. Wat gaan we doen met IKC Oost, Juliana van Stolbergschool en VrijeSchool? We laten nu immers onderzoek doen, we laten plannen maken en we weten dat het geld gaat kosten. Waarom lezen we dit niet terug in de afwegingen van het college? Of gaat het net als met het Suprême College – eerst laten onderzoeken en vervolgens zeggen dat we het niet kunnen betalen?
Waarom maakt dit geen onderdeel uit van de discussie in de kadernota? Need to have of nice to have – voor de VrijeLijst, in het geval van de scholen, het eerste. En om een weging ten opzichte van overige opgaven te kunnen doen moet het wel deel uit gaan maken van de kadernota!
Zwembad
Ook hier weer een onderzoek. Terwijl nu al duidelijk is dat het door het college beoogde zwembad financieel niet haalbaar is. Natuurlijk willen we als gemeente een zwembad. Dat is ook wat de VrijeLijst wil. Maar moeten we de OZB verhogen om het zwembad te kunnen voorzien van toeters en bellen? Moeten we andere belangrijke voorzieningen sluiten om grootse plannen te realiseren die niet passend zijn bij de schaal van Castricum?
Waarom wordt deze discussie niet hier en nu gevoerd? Wat is hier nu “nice to have” en wat is “need to have”?
Maatschappelijke voorzieningen
Afgelopen week was er maar één inspreker op de kadernota. De publieke tribune was schrikbarend leeg toen inwoners, organisaties en ondernemers de mogelijkheid hadden inbreng te leveren op het gemeentelijke beleid voor de komende vier jaar. Wat is er aan de hand? Is het zo dat burgers niet geïnteresseerd zijn? Of gefrustreerd? Of is er grenzeloos vertrouwen in ons als overheid? Dat zou natuurlijk mooi zijn maar wij denken het eerlijk gezegd niet. Kan het zijn dat ook de verenigingen en maatschappelijke voorzieningen eigenlijk weinig informatie krijgen? Geen afwegingen, geen prioriteringen. Wel heeft het college – buiten de kadernota om – alvast alle eenmalig toegezegde subsidies in 2025 besloten niet te verlengen. Dit, terwijl juist de Raad over het geld gaat, niet het college. Dit gaat gevolgen hebben voor Welzijn Castricum, Toonbeeld en Bibliotheek. Waarom lezen wij hier niets over in de kadernota? Dan hadden wij als raad en ook de organisaties de gelegenheid gehad om mee te praten – en de juiste afwegingen te maken.
Is het dat wat het college wil bereiken – een lege tribune?
Commissie Meerjarenbegroting
Het college houdt de discussie over “nice to have” en “need to have” dus eigenlijk af: “Een commissie zal overeenstemming proberen te bereiken over een set van maatregelen, die ervoor moeten zorgen dat de begroting voor 2026 sluitend zal zijn.” Zo staat het in de kadernota. Terwijl juist hier en nu een grondige afweging nodig is!
Geachte wethouders – besturen is vooruitzien en de kadernota is hét instrument om dat te doen. De commissies voor subsidies en meerjarenbegroting zijn hierin ondersteunend maar de kadernota moet het totaalbeeld laten zien. Want, in de commissies wordt over bijvoorbeeld de gemeenschappelijke regeling RAUM net zolang gepraat als over de gemeenschappelijke regeling BUCH. Terwijl we voor het eerste een bijdrage van € 70.000 en voor het tweede van € 30 miljoen per jaar leveren. Juist de kadernota moet de kosten in verhouding brengen tot elkaar zodat de afwegingen van nice to have en need to have kunnen worden gemaakt! Met de komst van financieel moeilijke jaren moet deze discussie grondig worden gevoerd! En een goed bestuur zou dat in gang zetten.
Als wij, De VrijeLijst, onze kadernota zouden schrijven dan zouden wij de volgende voorzet geven:
- Bestuurlijke fusie van de BUCH, want daarmee besparen we € 1 tot 1,5 miljoen structureel op de uitgaven voor raad, college en griffie;
- Scholen zijn een basisvoorziening – als het niet anders kan mag hiervoor de, vergeleken met andere gemeenten lage, OZB belasting iets omhoog;
- Een sober zwembad als basisvoorziening;
- Vernieuwing kerkplein en strandplateau zijn leuk maar in tijden van schaarste niet nodig. Dan liever investeren in breed welzijn en brede welvaart voor alle inwoners;
- Een voor de kustbus vragen we vanaf nu een reguliere bijdrage!
Hiermee hebben we stevig kritiek op de, in onze ogen onvolledige, kadernota. We betreuren het dat het college de échte discussie uit de weg gaat. Wellicht dat het college wil reageren op onze kadernota in een notendopje?
Los van de kadernota
De VrijeLijst heeft zich bijzonder gestoord aan de publiekelijke reactie van ons gemeentebestuur op de beslissing van het COA statushouders te vestigen in een motel in de gemeente Castricum. We zijn een relatief rijke gemeente en horen onze verantwoordelijkheid te nemen. De uitlatingen van de wethouders waren een nieuw dieptepunt na eerdere publieke uitlatingen. Zelf al brengt dit beperkte inkomsten derving met zich mee – een bewering die het college overigens nog steeds niet kan onderbouwen – mag dat niet van invloed zijn op het helpen bij een humanitaire catastrofe.
De VrijeLijst, 13 juni 2024
Add:
Het college is in het aansluitende politieke debat helaas niet echt ingegaan op de door ons voorgestelde begrotingsmogelijkheden.